Park Sceaux. Barokowy sekret Paryża

Zauroczenie największymi atrakcjami Paryża chyba mam już za sobą…  Ale ciągle lubię odwiedzać to miasto ze względu na ogrody. Jest ich sporo w samym Paryżu i jego okolicach. Toteż gdy we wrześniu trafiła się okazja trzydniowego wyjazdu, nie namyślałam się długo. Problemem było tylko zdecydować się, który z ogrodów odwiedzić tym razem. Wybór padł na dwa kolejne ogrody barokowe, zaprojektowane przez słynnego ogrodnika Andre Le Notre’a, żyjącego w XVII wieku, twórcy takich wspaniałych założeń jak m.in. Wersal, Tuileries, Vaux-le-Vicomte.  Tym razem postanowiłam odwiedzić Sceaux i Fontainbleau.

Dalie i formowane drzewka przy oranżerii w Sceaux

Pałacyk we francuskim stylu

Sceaux (czyt. ‘so’) jest podparyskim miasteczkiem.  Zostało ono już połknięte przez stołeczną metropolię, ale wciąż zachowało swój charakter. Okolica jest zacna, zamożna, willowa. Domy toną w zieleni ogródków. Po ulicach jeżdżą luksusowe samochody. Cisza, spokój, śpiew ptaków…. Starsze panie wyprowadzają rasowe pieski na spacer. No, i żadnych tłumów turystów, od których wprost roi się w centrum Cudownie! Z centrum Paryża można tu dojechać w 25 minut RER-em.

Monumentalna platanowa aleja

Park Sceaux jest ogromny i spacer po nim zajął mi – bagatela! - prawie pół dnia. Posiadłość należała w XVII wieku do Jean-Baptisty Colberta - ministra finansów Króla Słońce, czyli Ludwika XIV. Stał tu początkowo  jakiś pałacyk myśliwski, który właściciel kazał rozbudować, a wokół postanowił urządzić ogród według nowej mody. Zadanie urządzenia ogrodu zostało powierzone najbardziej wziętemu francuskiemu ogrodnikowi tamtych czasów Andre Le Notre’owi, który kilka lat wcześniej zaprojektował wspaniałe i kapiące bogactwem ogrody królewskie w Wersalu. Sceaux miało być urządzone w podobnym jak Wersal stylu, ale nie na tak ogromną skalę, oczywiście. Miało być ładnie, modnie i skromnie, ale licująco z urzędem królewskiego urzędnika, którym był Colbert.  Minister finansów nie zamierzał nikogo kłuć w oczy okazałością i  wystawnością swojej siedziby. Tym bardziej, że już raz w historii to się źle skończyło. Poprzedni minister finansów Fouquet urządził sobie wspaniałą rezydencje w Vaux-le-Vicomte, która wzbudziła tak wiele podejrzeń o nadużycia z królewskiej kasy, że nieszczęsny inwestor do końca życia przesiedział w więzieniu… Posiadłość Sceaux może rzeczywiście jest skromniejsza niż Vaux-le-Vicomte… Tutejszy pałacyk z daleka wygląda trochę  jak domek dla lalek. No, ale ogród jest nieziemski!

Wejście do pałacu od frontu

Pałac od strony ogrodu

Andre Le Notre zastosował tu wszystkie swoje sztuczki. Przede wszystkim zaprojektował wspaniałe, symetryczne haftowane partery ogrodowe tuż przy pałacu z charakterystycznymi zawijasami i strzyżonymi w stożki cisami, które wyglądają z daleka jak pionki do gry. Partery te stanowią początek głównej osi widokowej, której przedłużeniem jest szmaragdowy trawnik w obramowaniu strzyżonych drzew, ciągnący się prawie po horyzont. Taki właśnie widok rozciąga się z głównych pomieszczeń pałacu na piętrze (to najlepszy widok na tę część ogrodu).

Haftowane partery i strzyżone w stożki cisy

Widok ogrodu z piętra pałacu

Odpoczynek w barokowej scenerii

Trwało akurat formowanie cisów, jak widać, mocno zmechanizowane...

Osie poprzeczne są dwie. Jedną z nich stanowi Wielki Kanał (Grand Canal), liczący sobie – uwaga! – 1100 m długości. Wyobrażam sobie, jak wielkim inżynieryjnym przedsięwzięciem musiało być w XVII wieku  wykopanie tego kanału. Prawdopodobnie systemem rur trzeba było doprowadzić tu wodę z jakiejś pobliskiej rzeki.  Teraz w lustrze wody pięknie odbija się aleja kształtnych topolowych drzew i błękitne, bezchmurne niebo. Nad brzegiem kanału kilku wędkarzy w charakterystycznych francuskich kaszkietach próbuje coś złowić. Pewnie muszą mieć specjalne pozwolenia na wędkowanie w takim miejscu…

Grand Canal w Sceaux liczy sobie ponad kilometr długości!

Druga oś poprzeczna, równoległa do Wielkiego Kanału, to gigantyczna kaskada, wykorzystująca spadek terenu. Woda spływa piętrowo do dużego ośmiokątnego stawu, który ozdabia olbrzymia fontanna, dziarsko tryskająca wodą na wysokość kilku pięter. Całość tej wodnej instalacji to naprawdę wspaniałe widowisko!

Kaskada też imponuje swoimi rozmiarami

Maszkarony z brązu zaprojektował sam August Rodin

U stóp kaskady musiałam trochę odpocząć. Do zwiedzania francuskich ogrodów barokowych trzeba mieć nie lada kondycję... 

Jeśli chodzi o rośliny, to zgodnie z duchem ogrodów baroku, nie wysuwają się one tutaj na pierwszy plan. Stanowią jedynie tworzywo tego misternego założenia ogrodowego i są mu całkowicie podporządkowane. Duże wrażenie robi Aleja Honorowa, łącząca pałac z miastem. To cztery rzędy, gęsto rosnących obok siebie drzew (chyba kasztanowców, ale nie dam sobie głowy uciąć. Nie zwróciłam uwagi na gatunek, podziwiając formę). Drzewa mają równiutko przycięte korony, które tworzą sklepienie nad głowami spacerowiczów. To zadaszenie daje bardzo przyjemny, ażurowy cień. Jak znalazł, na upalny dzień!

Jest też coś dla miłośników kwiatów. To obszerna rabata za oranżerią. We wrześniu pyszniły się tu kolorowe dalie i mnóstwo jesiennych bylin. Jestem pewna, że w innych porach roku jest tu równie kolorowo.

Prześliczny jest ogródek za oranżerią! Bardzo kolorowy i interesujący dzięki strzyżonym drzewkom

Motyw kuleczek powtarzał się też w bukszpanowej obwódce otaczającej rabatę

Budynek oranżerii i kolorowa rabata

Nie zawsze w Sceaux było tak pięknie. W czasie Rewolucji Francuskiej w 1789 roku posiadłość przerobiona została na szkołę rolniczą, w ogrodzie urządzono plantację tytoniu. Zlikwidowana została kaskada, pościnano wiele starych drzew. Późniejsi właściciele zdecydowali się na wyburzenie starego pałacu, ponieważ był mocno zdewastowany służąc celom edukacyjnym. W XIX wieku zbudowano nowy pałac, który w tej chwili kryje w swym wnętrzu muzeum (nie w nim nic szczególnie ciekawego, ale z piętra najpiękniej wygląda ogród parterowy, zaprojektowany przez Le Notre’a).

Pierwszy właściciel Sceaux Jean-Baptiste Colbert

Jedna z pałacowych komnat

W 1923 roku posiadłość Sceaux została zakupiona przez państwo jako zabytek historyczny. Przygotowano projekt przywrócenia ogrodowi dawnej świetności. Rewitalizacja trwała 4 lata (1930-34). Utrzymany został barokowy układ ogrodu, ale wprowadzono też elementy nowe. Kaskadę, zlikwidowaną w czasie Rewolucji Francuskiej, odbudowano w stylu Art Deco. Największy wodospad ozdabiają maszkarony z brązu, które zostały wykonane przez samego Augusta Rodina. Po rewitalizacji ogród w Sceaux stał się publicznym parkiem.

Podziwiam ogrodników ze Sceaux! Wszystko perfekcyjnie przystrzyżone!

Na rowerze byłoby o wiele przyjemniej zwiedzać ten ogród ze względu na jego rozmiar. No, i z pewnością szybciej...

Spacerując po Sceaux miałam wrażenie, że jest to coś w rodzaju sekretnego miejsca Paryżan. Miejscowych było tu sporo, szczególnie w porze lunchu w przyjemnej kawiarence pod gołym niebem. Poza tym liczne mamy spacerowały z wózkami, starsi panowie czytali gazety na ławeczkach, jakieś grupki młodych ludzi posilały się,  siedząc na trawie. Ale turystów jak na lekarstwo…

Przemiły był ten spacer. Taki słoneczny, wczesno-jesienny, w tej niesamowitej, barokowej scenerii… Będę go długo pamiętać. Lubię taki Paryż.

Do parku Sceaux wchodzi się za darmo, a bilet do pałacowego muzeum kosztuje 3 euro.

Takie cieniste tunele, oplecione pnączami służyły w czasach baroku do przechadzek. A może także do schadzek...

Znowu perfekcja strzyżenia. Dawno już nie widziałam ogrodu tak "dopieszczonego" nożycami ogrodników...

Na na tej rabacie już powiew nowoczesności - trawy ozdobne

  

I jeszcze jedna rabata bylinowa nieopodal świątyni Diany