Ogród wertykalny w Warszawie. Elewacja z roślin

Na warszawskim Mokotowie przy ulicy Krasickiego 20/22 od kilku tygodni oglądać można przykład jednego z najbardziej awangardowych trendów w architekturze – ogród wertykalny na ścianie budynku. Taką piękną, zieloną elewacją ozdobiony jest biurowiec, w którym mieści się obecnie Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej. Przedtem stał tu zniszczony, dwupiętrowy budynek z lat 30-tych XX wieku, typowa przedwojenna warszawska mieszkaniówka. Przebudowano go i rozbudowano według projektu biura architektonicznego Pracownia FAAB, wykorzystując najnowocześniejsze rozwiązania ekologiczne – pompy ciepła, urządzenia zbierające i wykorzystujące deszczówkę(np. do spłukiwania toalet), ogromne przeszklenia do doświetlania pomieszczeń za pomocą naturalnego światła oraz absolutny hit – zieloną elewację.

 

Na warszawskim Mokotowie stanął pierwszy w Polsce budynek z zieloną elewacją

Ten trend w architekturze wiąże się nazwiskiem Francuza Patricka Blanca, urodzonego w 1953 roku. Co ciekawe Patric Blanc wcale nie jest architektem, ani nawet architektem zieleni. Jest botanikiem, absolwentem Uniwersytetu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Paryżu. Wiele lat spędził podróżując po tropikalnej dżungli, głównie w Tajlandii i Malezji, gdzie prowadził badania nad roślinnością epifityczną, czyli taką, która rośnie na innych większych roślinach, najczęściej drzewach. Obserwacja mchów, paproci i storczyków żyjących na konarach tropikalnych drzew, gdzie przecież nie ma naturalnej gleby, sprawiła, że w wyobraźni naukowca zrodził się pomysł żywych ścian z roślin. Początkowo ta koncepcja wydawała się szalona i ekstrawagancka, ale przy współpracy najlepszych inżynierów i architektów udało się opracować specjalny system high-tech, który pozwala budować elewacje budynków z żywych roślin.

Patric Blanc słynie zresztą z ekstrawagancji. Oprócz budynków projektował także suknie ślubne z roślin. No, i farbuje włosy na zielono...

Autor koncepcji ogrodów wertykalnych high-tech, czyli Patric Blanc o zielonych włosach (źródło zdjęcia: wikipedia)

Na czym polega ten nowatorski system? Zacząć należy od tego, że gleba wcale nie jest roślinom potrzebna do życia, jeśli dostarczy się im odpowiednią ilość wody z rozpuszczonymi w niej solami mineralnymi. System opatentowany przez Patricka Blanca składa się z paneli PCV, które zapewniają konstrukcji wodoszczelność, stalowych kratownic oraz grubej geowłókniny, na której powierzchniowo rosną rośliny (jak rzeżucha na wacie). Elektroniczny system nawadniający od góry dostarcza korzeniom roślin rozpuszczoną w wodzie, specjalnie dobraną mieszankę nawozów. Cały ten system umieszcza się w odległości 7-8 cm od elewacji. Ta pusta przestrzeń jest wentylowana i stanowi naturalny izolator termiczny dla budynku. Pionowy roślinny ekran chroni też wnętrze przed hałasem.

Takie systemy można montować zarówno wewnątrz, jak na zewnątrz budynków. Oczywiście zewnętrzna zielona ściana jest zawsze „wyższą szkoła jazdy” ze względu na warunki atmosferyczne i gabaryty konstrukcji. Wewnątrz łatwiej jest stworzyć roślinom sprzyjające warunki.
Technologia zastosowana na ścianach warszawskiego budynku znacząco się różni od tej zastosowanej w realizacjach słynnego Francuza (w Paryżu, czy Madrycie), ale efekt jest dość podobny.

Może to jest ekstrawagancja, ale podoba mi się...

Budynek idealnie pasuje do starej, willowej dzielnicy o parkowym charakterze

Siedziba Fundacji na rzecz Nauki Polskiej to pierwszy w Polsce budynek, który posiada taką elewację. W 2009 roku po raz pierwszy widziałam coś takiego w centrum Madrytu. Wysoka, kilkupiętrowa zielona ściana budynku La Caixa Forum była wtedy wielką atrakcją turystyczną stolicy Hiszpanii. Była przepięknie obsadzona, a zieleń na niej przypominała narzucony na budynek miękki szal. Oglądając ten cud przyrody i techniki pomyślałam nawet, że u nas by coś takiego na pewno nie przeszło, głównie za względu na polskie surowe zimy. Przecież wszystko by wymarzło i z zielonej ściany od listopada do kwietnia byłyby przysłowiowe nici. A jednak!!!

A to zielona ściana w centrum Madrytu. Wygląda jak ręcznie tkany kilim...

Rośliny posadzone są w nieregularne pasy

Myślę, że do każdego budynku rośliny dobiera się indywidualnie. Jest to przecież swojego rodzaju dzieło sztuki i chodzi nie tylko o wytrzymałość, ale także o fakturę, wzory i kolory. W każdym razie na Krasickiego na pierwszy rzut oka dominują bergenie i żurawki. Dostrzegłam też kostrzewy, przywrotniki ostroklapowe oraz krzewy – tawuły japońskie, a nawet derenie. Bardzo jestem ciekawa, w jakim stanie ta zielona ściana doczeka swojej pierwszej wiosny (już zapisałam sobie w kalendarzu, żeby tam pójść pod koniec marca i sprawdzić)... Prawdopodobnie sporo roślin wypadnie, ale na pewno system to przewiduje i wymiana roślin nie jest problemem. Zresztą rośliny są najtańszym elementem tego systemu. Najkosztowniejsza jest konstrukcja i oprzyrządowanie.

Na naszej zielonej ścianie dominują żurawki, tawuły japońskie, bergenie. Widać też szare kępki kostrzew

Tu widać jak gruba jest ściana. Takie elewacje mają bardzo dobre właściwości termoizolacyjne

Zielona elewacja budynku na warszawskim Mokotowie wygląda – moim zdaniem – rewelacyjnie. Można powiedzieć „elewacja – rewelacja”. Idealnie wpisuje się w parkowy charakter tej spokojnej willowej dzielnicy. Gdyby tu stanął zwykły nowoczesny biurowiec, wyglądałby jak z innej bajki. Ale ten pasuje tu jak ulał. 

Ładnie jest też zaprojektowane otoczenie budynku, szczególnie ogród z tyłu. Niestety, ochrona nie pozwoliła mi zrobić tam zdjęć... No cóż, w końcu jest to obiekt prywatny